بررسی دلایل مرکزیت و سکون زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی

نویسنده

  • امیرمحمد گمینی دانشجوی دکتری تاریخ و فلسفۀ علم در مؤسسۀ حکمت و فلسفۀ ایران مرکز تحقیقات نجوم و اخترفیزیک مراغه، ایران
چکیده مقاله:

دلایل مرکزیت و سکون زمین را، در میان آثار نجومی دورۀ اسلامی، باید در کتب هیئت یافت. زیرا در این آثار، به کیهان‌شناسی ریاضی بر اساس هیئتِ مجسم افلاک و موقعیت زمین در میان آنها پرداخته شده است. این دلایل که در کتاب مجسطی بطلمیوس ریشه دارند، بر مشاهدات و پیش‌فرض‌هایی بنا شده‌اند. در این مقاله تک تک این دلایل مطرح و شرح داده می‌شوند و با روشی تحلیلی سعی می‌شود که پیش‌فرض‌های این دلایل روشن شوند. این تحلیل دو پیش‌فرض حرکت‌شناختی را نشان می‌دهد: 1) اگر متحرک از محرک جدا شود، دیگر به حرکت خود ادامه نخواهد داد؛ و 2) سرعت سقوط اجسام متناسب با وزنشان است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گذر زهره و ترتیب سیارات نسبت به زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی

از خلال نسخ خطی به جامانده از دورۀ اسلامی گزارش‌هایی مبنی بر رؤیت نقطه‌ای سیاه بر روی قرص خورشید به دست ما رسیده است. این گزارش‌ها معمولاً با این ادعا همراه هستند که این نقطۀ سیاه، در واقع، سیارۀ زهره یا عطارد است که از مقابل قرص خورشید گذر می‌کند و وجود این پدیده نشان می‌دهد که زهره یا عُطارد نسبت به خورشید در فاصله‌ای نزدیک‌تر به زمین قرار دارند. در این میان شواهدی وجود دارد که احتمال رؤیت گذر ...

متن کامل

گذر زهره و ترتیب سیارات نسبت به زمین در آثار هیئت دورۀ اسلامی

از خلال نسخ خطی به جامانده از دورۀ اسلامی گزارش هایی مبنی بر رؤیت نقطه ای سیاه بر روی قرص خورشید به دست ما رسیده است. این گزارش ها معمولاً با این ادعا همراه هستند که این نقطۀ سیاه، در واقع، سیارۀ زهره یا عطارد است که از مقابل قرص خورشید گذر می کند و وجود این پدیده نشان می دهد که زهره یا عُطارد نسبت به خورشید در فاصله ای نزدیک تر به زمین قرار دارند. در این میان شواهدی وجود دارد که احتمال رؤیت گذر ...

متن کامل

بررسی دلایل حرکت زمین در رسالۀ قانون ناصری از عبدالغفار نجم‌الدوله

مسألۀ حرکت زمین (حرکت وضعی و حرکت انتقالی آن) و حل ایرادات طبیعی و تجربی حاصل از پذیرش این حرکت، یکی از مسائل مهم در پذیرش یا رد نجوم خورشیدمرکز بوده است. با این که در آثار هیئت دورۀ اسلامی، سعی بر آن بود تا دلایلی که برای بر سکون زمین مطرح می‌شوند، بیشتر دلایلی تجربی باشند، اما به نظر می‌آید در نزد متفکران دورۀ قاجار، این دلایل تجربی نسبت به دلایل طبیعی اهمیت کمتری داشتند. عبدالغفار نجم‌الدوله...

متن کامل

گستره و تنوع آثار هیئت در تمدن اسلامی

ستاره‌شناسی یونانی از طریق کتاب مجسطی بطلمیوس به زبان عربی وارد شد و توانست منشأ آثار گوناگون علمی در عالم اسلام شود. هیئت که نمایندۀ وجه کیهان‌شناسانۀ نجوم در تمدن اسلامی است، آهسته آهسته از دیگر رشته‌های نجوم مجزا شد و تبدیل به یک رشتۀ خاص و مستقل از دانش نجوم گردید. در این مقاله تلاش شده، بیشتر آثار شناخته شده که در زمینۀ علم هیئت در تمدن اسلامی نوشته شده‌اند معرفی گردیده و طبقه‌بندی شوند. و...

متن کامل

جغرافیای ریاضی در نخستین آثار نجومی دورۀ اسلامی

منظور از جغرافیای ریاضی بخشی از آثار نجومی است که موضوع آن تحدید و توصیف بخش آباد زمین، روش تقسیم آن براساس عرض جغرافیایی و چگونگی پدیداری آسمان در عرض‌های جغرافیایی مختلفِ آن است. این بخش در مجسطی در فصل پایانی مقالۀ اول و در مقالۀ دوم آمده است و مطالب آن در قالب محاسبات ریاضی و بر پایۀ هندسۀ کره، تدوین شده‌اند. در آثار نجومی دورۀ اسلامی، حسب تقسیم آنها به زیج‌ها و کتاب‌های هیئت، این بخش را ذیل...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 2

صفحات  45- 80

تاریخ انتشار 2012-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023